Belirsizlik içinde kontrol mümkün mü?

An’da olmak ve An’da kalmak olgularıyla ilgili olarak bugüne kadar bir çok yazı kaleme aldım.

Yazılarımda özellikle altını çizerek vurguladığım nokta, bu olguyu pratik etmenin en önemli getirisinin, bizlere hayatın içinde karşılaştığımız zorlukları yönetebilme noktasında sağladığı faydalardı.

Üzerimizde endişe, stres, korku, öfke yaratacak bir çok etkenin varlığını tüm gücüyle hissettirdiği bir dönemden geçiyoruz. Bir günümüz geçmiyor ki, pandeminin yanısıra ülkemizde ve dünyanın bir çok yerinde meydana gelen yangın, sel, deprem, doğal afet ve ekonomik belirsizliklerle ilgili haberlere maruz kalmayalım.

ASIL AN’DA OLMAMIZ GEREKEN AN, ŞU AN /

İşte bu nedenle bu olguyu hayatın içinde, bu yaşadıklarımız ortasında içselleştirerek pratik etmemiz gereken an, tam da bu an.

DIŞIMIZDA OLANLAR DEĞİŞKEN VE BELİRSİZKEN KONTROL NE KADAR MÜMKÜN?

Özellikle zor bir durumla karşılaştığımızda ilk etapta her şeyi kontrol etmeye çalışıyoruz. Neden? Çünkü temel bir insani ihtiyaç olarak kendimizi güvende hissetmek ve belirgin olmayan şeyleri belirgin hale getirmek istiyoruz.

Bu arzumuz bizi her şeyi kontrol edebilme çabası içerisine itiyor.

Pandemi, içimizin derinliklerinde çok net bilsek de, çoğu zaman gözden kaçırdığımız, hatta unuttuğumuz bir gerçekle yüzleştirdi hepimizi. Nedir bu gerçek: Hayatımızda her şeyin değişken, her şeyin belirsiz oluşu.

Bu gerçeği bilmemize rağmen, zihnimiz her şeyin tahmin edilebilir olduğuna, her şeyi kontrol edebileceğimize dair bir algı yaratıyor bizde.

SORUN BELİRSİZLİK VE DEĞİŞKENLİK DEĞİL,

BELİRSİZLİK VE DEĞİŞKENLİKLE OLAN İLİŞKİMİZ /

Zihnimizi eğitemediğimiz ve yönetemediğimiz an, zihnimiz bizi yönetiyor ve kontrolü altına alıyor. İşte bu nedenledir ki Meditasyon ve Mindfulness pratikleri aslında zihnimizin doğasını idrak etmemize, bu hayatın kendi düzeni içindeki değişkenliği görebilmemize ve bu değişkenlikle kendimizi nasıl ilişkilendirebileceğimize yardımcı oluyor.

KONTROL EDEBİLDİĞİMİZ TEK ŞEY: KENDİMİZ

Hayatta kontrol edebileceğimiz tek şey biziz – düşüncelerimiz ve bunun sonucunda sergilediğiniz davranış.

Stephen Covey 'Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı' adlı kitabında, koşullarla 'ilgili' olmaktan, hayatın çeşitli yönlerini 'etkileyebilmekten', ancak nihayetinde tek bir şeyi 'kontrol edebilmek'le ilgili yazar: Kendimizi.

ZİHİN KONTROLÜ ELE ALDIĞINDA /

Zihnimiz kontrolü ele aldığında, bazen kontrolümüz dışındaki şeyleri kontrol etme eğilimi içine giriyor, sonuçta zihinsel, duygusal ve fiziksel olarak bize hizmet etmeyecek şekilde enerji harcıyor ve sağlığımızı da olumsuz yönde etkiler hale geliyoruz.

Bradford Üniversitesi Yönetim Merkezi tarafından yürütülen bir araştırma, hayatlarının her yönünü kontrol etmeye çalışan kişilerin, diğer insanlara göre uykusuzluğa, anksiyeteye, kalp çarpıntısına, yüksek tansiyona ve kronik yorgunluğa daha yatkın olduğunu öne sürüyor.

HAYATIMIZI DEĞİŞTİREBİLECEK SIR /

Bir süre önce bir video çıkmıştı karşıma ve videodaki bilge kişi şunları söylüyordu; “Size hayatınızı değiştirecek büyük bir sır vereceğim. Diyelim ki bir sorun yaşıyorsunuz ve endişe içindesiniz? Kendinize şu basit soruyu sorun: Bu durumda yapabileceğim bir şey var mı? Eğer yanıtınız evet ise, endişe etmenize gerek yok, zira ne gerekiyorsa yapabilirsiniz. Eğer cevabınız hayır ise, yine endişelenmenize gerek yok, zira sizin yapabileceğiniz bir şey yoktur.”

Ne dersiniz?

Sonuç olarak, hayatın değişkenliğini ve belirsizliğini hatırlamak, kontrol edebileceklerimizin bilincinde olmak ve an’da kalarak aksiyonlarımızı bu perspektiften almak hayatımızda hem kendimize hem de çevremizdekilere yapabileceğimiz en büyük iyilik.

KONTROL EDEMEDİĞİMİZ DURUMLARDA OLUŞAN

ENDİŞE VE KAYGI İLE NASIL BAŞ EDEBİLİRİZ?

Kendinizi böyle bir durumda hissettiğinizde aşağıda kısaca belirttiğim noktaları pratik edebilirsiniz.

1. Şu gerçeği hatırlayın: Dış dünyayı kontrol edemeyiz. Sadece kendi iç dünyamızı kontrol edebiliriz.

2. Durakla. Sakinleş. Derin bir nefes al. An’a gel.

3. Bedenini hisset; çevrende gördüklerine ve duyduklarına odaklan.

4. Bastığın yerin seni desteklediğini hisset. Merkezlen.

5. Duygularını ve düşüncelerini fark et.

6. Duygularını ve düşüncelerini olumlu yönde nasıl dönüştürebilirsin?

7. “Bu durumda yapabileceğin bir şey var mı?” diye kendine sorarak gereken aksiyonu alabilirsin.

Sevgiyle Kalın,

An’da kalın.